Paragraaf index

62 De papiermolen Klarenbeek

Geschiedenis van de molen

De molen de Klarenbeek is in 1838 gebouwd en krijgt haar water van in 1654 gegraven sprengkoppen.
Deze sprengkoppen kwamen van het Asseler hek (een hek in de noordelijke enkwal) en van Leeghschoten.
Men heeft ten behoeve van de nieuwe molen de sprengen verandert in een rechte bedding door 2 bochten af te snijden.
De meest noordelijke ligt nu in de spoorbedding en loopt verder aan de andere kant van het spoor door,
De sprengenbeek noordelijk van de Europaweg heet tegenwoordig Geurtssprengen naar de erven Geurts.
De molen werd eerst voor de fabricage van papierpulp en later voor bordpapier gebruikt.
De grondstoffen werden met een soort vlot vanuit Ugchelen via de huidige Schoolbeek (vroeger Steenbeek) naar de molen vervoerd.
Er was zelfs een ophaalbruggetje in de Steenbeek ten behoeve van de vlotten.
Later werd de molen De Klarenbeek omgebouwd naar een wasserij.
Het gebied rond de molen werd De Veldekster genoemd naar de hier vroeger voorkomende gewone tapuit (Oenanthge oenanthe).
Vanaf 1969 tot het jaar 2000 werd het gebied gebruikt als camping met ca. 2000 kampeerplaatsen.
De molengebouwen werden voor recreatieve doeleinden (tafeltennis en voorstellingen) gebruikt.

Geografische positie en bereikbaarheid

Op de kaart van Hardonk wordt de molen met nr. 33 aangegeven.



De geografische locatie van de molen is 52°11'17.64"N 5°55'27.13"O



De molen is onder andere via een fietspad vanaf de Ugchelse Grensweg of vanaf de Brouwersmolenweg, De Veldekster te bereiken.

Huidige situatie

Inmiddels is er op het gebied van de Veldekster een villawijk ontstaan maar de oude molengebouwen zijn nog in vervallen staat aanwezig.
De kronkelende oude bedding, die voor een deel is verdwenen door de aanleg van de Europaweg, ligt grotendeels op het terrein van De Veldekster.
De beek liep door de molen heen en dat is nog te zien aan de hand van de inlaat bij de gevel.

Foto: Henk Weltje - 2016


Het directe gebied rond de molen is sterk verwilderd.

Bouwgeschiedenis (evt. tijd en reden voor afbraak)

De oprichting van de molen met een enkel rad was in 1838.
In de beginjaren werd papierstof gemaakt ten behoeve van de stroomafwaarts gelegen molen De Steenbeek.
Het heette een stof en hamermolentje.
In 1877 werd de papierfabriek verkocht.
Daarna was het een wasserij, "De Oude Klarenbeek”, met het adres Veldekster 27, Ugchelen
Er is een grote schoorsteen bij gebouwd met een grote hoogte om roetdeeltjes bij de was te voorkomen.
Uiteindelijk werd het gebouw van 1969 tot 2000 als recreatie en opslagruimte bij de toenmalige camping De Veldekster gebruikt.

Erfgoed ontwikkelings potentie

Al in 1654 waren er plannen om op de plek van De Klarenbeek een molen te bouwen.
Dit werd echter afgewezen "uyt oorsaecke, dat na gewonnen oogenschijn, ’t selve, sonder groote inundatie ende onderstouwinghe van ’t veen niet mogelijk te sijn”.
De molengebouwen zijn anno 2018 nog steeds aanwezig maar erg verwaarloosd en verbouwd.

Het huidige gebied wordt weinig bezocht maar kan deel uitmaken van een prachtige fietsroute vanaf de Ugchelse Grensweg langs de beek en de molen via de Mettaweg naar de Hamermolen, Koppelsprengen etc.
Het zal niet eenvoudig zijn om de molengebouwen een nieuwe functie te geven.
Gedacht kan worden aan een boomgaard, tuincentrum en dergelijke.
Vlakbij de molen bevinden zich interessante sluisjes, bruggetjes en duikers.
Een recent nieuw aangelegde beekloop met snelstromend water is een prachtige waterspeelplaats.
Het complex zal waarschijnlijk worden gerestaureerd en er worden misschien apartementen gerealiseerd.

Erfgoedstatus

Onbekend

Foto’s van oude en huidige situatie

1900 Veldekster

Reproductie van een schilderij van de papiermolen Klarenbeek later Veldekster - Schilder onbekend / 1900 Bron CODA

 veldekster wasserij Hemmie Geurts Klarenbeek 2016

Het wasserijgebouw (ca. 1950?) Bron Hemmie Geurts

Het wasserijgebouw 2016 - bron Henk Weltje