Behalve de molens ’t Hul en Waterloo, voorheen Hennemansmolen genoemd, zijn er nog twee stroomopwaarts gelegen molens geweest. Dat waren de Ordermolen en het Berghuismolentje.

Toch is er goede reden om aan te nemen dat er nog een vijfde molen geweest moet zijn die ooit de Bovenste Ordermolen genoemd is.

 

In 1703 is er sprake van een geschil naar aanleiding van de bouw van deze "Bovenste Ordermolen”, die dan ook zo genoemd wordt. Met “bovenste” wordt een molen bedoeld die stroomopwaarts gelegen was. Dat betekent impliciet dat er twee Ordermolens geweest moeten zijn nl. een bovenste en een onderste.

In juni 1626 heeft Thiman Jacobs "anderhalf jaar eerder” van Jan Wolters een hofstede in "De Pas” in Orden gepacht om er een papiermolentje op te timmeren. We nemen aan dat dit de bekende Ordermolen is geweest (na het jaar 1703 dus de onderste). Volgens dit gegeven dateert het hier genoemde molentje al van voor 1626, terwijl bij de Bovenste Ordermolen” sprake is van het oprichtingsjaar 1703 of iets eerder.

Reinier Hardonk vermoedde echter dat er maar één enkele molen was maar wist dat niet zeker. Hij probeerde ze te plaatsen door ze Molen I en Molen II te noemen. De geschiedenis van het geschil is nogal uitgebreid en zeker de moeite van het lezen waard. Zie hiervoor zijn boek Koornmullenaers Pampiermaeckers en Coperslaghers – Hardonk blz. 92 e.v. (bron 2).

Op de kaart van Leenen uit 1748 zien we dat er een hofstede of een molen oostelijk van de vroegere boerderij Hoogenhof aan een tak van de Orderbeek heeft gelegen. Dat dit gebouwtje links, stroomafwaarts gezien, direct aan de beek lag duidt zo goed als zeker op een molen.

De plek van die “molen” bevond zich langs de huidige beekloop langs het Willem III terrein ongeveer op de plek van de huidige Kreyderstraat. Bij de Mondriaanstraat iets verder op is nog een lager gelegen pleintje te vinden. Het is mogelijk dat daar ooit een wijer gelegen heeft maar dat is erg onzeker.

De noordelijke beektak in de kaart van Leenen uit 1748 is inmiddels verdwenen en overkluisd door de bouw van de Willem III kazerne.

Hardonk kon uit deze gegevens geen antwoord geven op de vraag, welke papiermolen met "Bovenste Ordermolen” bedoeld is maar de kaart uit 1748 gaf echter een mogelijke plek aan. Het is niet zeker of Hardonk de kaart van Leenen heeft bestudeerd naar aanleiding van zijn onderzoek naar de Ordermolen. Wel is zeker dat de kaart erg verwarrend is vanwege de vele vergravingen en parallelle beeklopen.

Verder is er helaas niets te berichten over deze molen maar waarschijnlijk is de molen niet rendabel gebleken of door verkeerd beleid te gronde gegaan.

 

 

 

Tegenwoordig staan er woningen op deze plek in de Kruyderstraat in de wijk Orden.

Van de molen is niets meer terug te vinden. Wel is met enige moeite een mogelijke wijerd iets noord oostelijk van de molen te vinden met behulp van de hoogtekaart (AHN).

De molen wordt enige tijd voor 1703 gebouwd.
Verder is over de molen niets bekend.

Niet van toepassing.

Niet van toepassing.

 

 

 

 

 

 

 

  Achter de huizen in de Kruyderstraat heeft men een blik op het Willem III kazerne terrein - 2020 Foto Henk Weltje